ମିଆଁମାର ଓ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ରାଜଧାନୀ ବ୍ୟାଙ୍କକ ଭୂକମ୍ପର ଝଟକାରେ ଥରି ଉଠିଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୮ ତାରିଖରେ ମିଆଁମାରରେ ୭.୭ ଓ ୬.୪ ତୀବ୍ରତାର ଦୁଇଟି ଭୂମିକମ୍ପ ଆସିଥିଲା, ଯାହାର କେନ୍ଦ୍ର ସହରଠାରୁ ମାତ୍ର ୧୬ କିଲୋମିଟର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ସାଗାଇଙ୍ଗ ନିକଟରେ ଥିଲା। ଭୂକମ୍ପର ଗଭୀରତା ୧୦ କିଲୋମିଟର ରେକର୍ଡ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଝଟକା ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବ୍ୟାଙ୍କକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାଫଳରେ ଲୋକମାନେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ରାସ୍ତାକୁ ବାହାରି ପଡ଼ିଥିଲେ।
ଭୂକମ୍ପର କେନ୍ଦ୍ର ମିଆଁମାର ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି। ଭୂକମ୍ପ ଯୋଗୁଁ କେତେ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଛି, ତାହାର ସୂଚନା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ସେୟାର ହୋଇଥିବା ଫଟୋ ଏବଂ ଭିଡିଓ ଏହାର ଭୟାବହତାକୁ ଦେଖାଉଛି । ତେବେ ମିଆଁମାରରେ ଭୂମିକମ୍ପର କାରଣ କ’ଣ?
ଭୂକମ୍ପର କାରଣ କ’ଣ ?
ମିଆଁମାରରେ ଆସିଥିବା ଭୂକମ୍ପର କାରଣ ଜାଣିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ଏହା ବୁଝିବା ଦରକାର ଯେ ଭୂକମ୍ପ କାହିଁକି ଆସେ। ପୃଥିବୀ ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଏହି ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକ ଧୀରେ ଧୀରେ ଗତି କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଏଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହ ଧକ୍କା ଖାଆନ୍ତି କିମ୍ବା ଖସି ଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ଏଥିରୁ ନିର୍ଗତ ଶକ୍ତି ଭୂକମ୍ପୀୟ ତରଙ୍ଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହି ତରଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକ ହିଁ ଭୂକମ୍ପର କାରଣ ହୋଇଥାଏ।
ମିଆଁମାରରେ ଭୂକମ୍ପର କେନ୍ଦ୍ର ସାଗାଇଙ୍ଗ ଥିଲା। ଭୂକମ୍ପର ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ସ୍ଥାନ ବେଶ୍ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ। ଏହା ଏକ ଏପରି ଜାଗାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତ ଓ ବର୍ମାର ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍ର ସୀମା ରହିଛି। ଫଲ୍ଟ ଲାଇନ ପ୍ରାୟ ୧୨୦୦ କିଲୋମିଟର ଲମ୍ବା। ଏହି କାରଣରୁ ମିଆଁମାରରେ ଭୂକମ୍ପ ଆସିବାର ଏକ ଦୀର୍ଘ ଇତିହାସ ରହିଛି। ସାଗାଇଙ୍ଗରେ ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍ର ଗତିବିଧି ନିୟମିତ ଭାବେ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏଥର ଆସିଥିବା ଭୂକମ୍ପର ତୀବ୍ରତା ଅଧିକ ଥିଲା। କୋଠା ଭୁଶୁଡ଼ିବା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପୋଲ ପଡ଼ିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭିଡିଓ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି।
ବିପଦଜନକ ସ୍ଥାନରେ ଭୂକମ୍ପର ଇତିହାସ କିପରି?
ଭୂକମ୍ପ ଯୋଗୁଁ କେତେ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୋଇଛି, ତାହା ସମ୍ପର୍କରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରିପୋର୍ଟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସିନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଅଧିକ ହେବ କାରଣ ଭୂକମ୍ପର କେନ୍ଦ୍ର ଯେଉଁ ସ୍ଥାନ ଅଟେ ତାହା ଫଲ୍ଟ ଲାଇନ ଉପରେ ଅବସ୍ଥିତ। ଇତିହାସର ପୃଷ୍ଠା ଖୋଲିଲେ ଜଣାପଡ଼େ ଯେ ଏଠାରେ ୭.୭ ତୀବ୍ରତାର ଭୂକମ୍ପ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି। ୧୯୪୬ ମସିହାରେ ଭୂକମ୍ପ ଆସିଥିଲା। ଏହାପରେ ୨୦୧୨ରେ ୬.୮ ତୀବ୍ରତାର ଭୂକମ୍ପ ଆସିଥିଲା।
ଭୂକମ୍ପ ଆଣୁଥିବା ପ୍ଲେଟ୍ କେତେ ଖସେ ?
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗବେଷଣା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି ଯେ ପୃଥିବୀ ତଳେ ଥିବା ଭୂକମ୍ପ ଆଣୁଥିବା ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍ କେତେ ଖସେ। ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଗତିବିଧି ହୋଇଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷକୁ ୧୧ ମିଲିମିଟରରୁ ୧୮ ମିଲିମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖସିଥାଏ।
ବିପଦ କେତେ ବଢ଼ିବ ତାହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ କିଛି କହି ହେବ ନାହିଁ। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ସମୟ ସହିତ ପ୍ଲେଟ୍ଗୁଡ଼ିକର ଚାପ ବଢ଼ିଚାଲେ। ଯେତେବେଳେ ଏହି ଚାପ ହଠାତ୍ ମୁକ୍ତ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ଭୂକମ୍ପ ଆସେ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମତରେ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୮ ମିଲିମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହେଉଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ବଡ଼ ଗତିବିଧି ଆଣିଥାଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଯେ ବହୁତ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଭୂକମ୍ପୀୟ ତରଙ୍ଗ ରୂପରେ ମୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ବଡ଼ ଭୂକମ୍ପ ଆସିଥାଏ। ମିଆଁମାରରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ହିଁ ଘଟିଛି।
