କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଆଜି ୨୦୨୭ରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଜନଗଣନା ପାଇଁ ରାଜପତ୍ର ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିଛନ୍ତି। କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ଜନଗଣନା ୨୦୨୭ରେ ଦୁଇ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କରାଯିବ। ଏହା ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତରରେ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଏହି ଜନଗଣନା ଡିଜିଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ହେବ ଏବଂ ମୋବାଇଲ ଆପ୍ଲିକେସନ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।
ଜନଗଣନା ୨୦୨୭ର ୧୦ଟି ମୁଖ୍ୟ ତଥ୍ୟ
- ଫିଲ୍ଡ ସର୍ଭେ: ଘରେ ଘରେ ଯାଇ ଜନଗଣନା କରିବା ପାଇଁ ୩୪ ଲକ୍ଷ ସର୍ଭେୟର ଓ ସୁପରଭାଇଜର ନିୟୋଜିତ ହେବେ, ଯେଉଁମାନେ ଫିଲ୍ଡରୁ ତଥ୍ୟ ସଂ କରିବେ।
- ଜନଗଣନା ଅଧିକାରୀ: ୧ ଲକ୍ଷ ୩୦ ହଜାର ଜନଗଣନା ଅଧିକାରୀ ନିୟୋଜିତ ହେବେ, ଯେଉଁମାନେ ଫିଲ୍ଡ ସର୍ଭେରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିବେ। ଜାତି ଗଣନା ମଧ୍ୟ କରାଯିବ।
- ଡିଜିଟାଲ ଜନଗଣନା: ଜନଗଣନା ଡିଜିଟାଲ ହେବ, ଯାହା ପାଇଁ ମୋବାଇଲ ଆପ୍ଲିକେସନ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।
- ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟ: ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବାସଗୃହ ସୂଚୀକରଣ ଓ ବାସଗୃହ ଗଣନା (HLO) କରାଯିବ।
- ପରିବାର ସୂଚନା: ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିବାରର ଆବାସୀୟ ସ୍ଥିତି, ସମ୍ପତ୍ତି, ଓ ସୁବିଧା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ।
- ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ: ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ଗଣନା (PE) କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ରହୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଜନସାଂଖ୍ୟିକୀୟ, ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଏଥିରେ ଜାତି ଗଣନା ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।
- ଐତିହାସିକ ମହତ୍ତ୍ୱ: ଏହା ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ପରେ ୧୬ତମ ଜନଗଣନା ଏବଂ ଦେଶର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ୮ମ ଜନଗଣନା।
- ସ୍ୱ-ଗଣନା: ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱ-ଗଣନାର ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।
- ତଥ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା: ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟର ନିଜତା ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯିବ। ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ, ସ୍ଥାନାନ୍ତର, ଓ ସଂରକ୍ଷଣ ସମୟରେ ତଥ୍ୟ ଲିକେଜ ରୋକିବା ପାଇଁ କଡ଼ା ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିବ।
- ଐତିହାସିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି: ଐତିହାସିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୧୮୮୧ରୁ ୧୯୭୧ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସବୁଠାରୁ କମ ଥିଲା, ଯାହା ୧୧୫% ଥିଲା। ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ୧୯୩%, ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ୧୬୮%, ଓ ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ୨୧୩% ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲା। ୧୮୮୧-୨୦୧୧ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ୪୨୭% ବୃଦ୍ଧି ସହ ସବୁଠାରୁ କମ ରହିଥିଲା। ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ୪୪୫%, ପଶ୍ଚିମ ଭାରତରେ ୫୦୦%, ଓ ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ୫୩୫% ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲା।
