ବଲିଉଡ଼ ଅଭିନେତା ରଣଦୀପ ହୁଡ୍ଡା ଅପରେସନ ଖୁକୁରୀ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଏଥିପାଇଁ ଅପରେସନ ଖୁକୁରୀ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ପୁସ୍ତକର ଅଧିକାର ରଣଦୀପ କିଣି ନେଇଛନ୍ତି। ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଦେଶଭକ୍ତି ଉପରେ ଆଧାରିତ ହେବ। ରଣଦୀପ ହୁଡ୍ଡା ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଅଭିନୟ ମଧ୍ୟ କରିବେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଅପରେସନ ଖୁକୁରୀ କ’ଣ ?
ଏହା ପ୍ରାୟ ୨୫ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଘଟିଥିବା ଏକ ଘଟଣା। ବିଶ୍ୱର ଗରିବ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶ ସିଏରା ଲିଓନ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ଓ ସୈନ୍ୟ ଅଭ୍ୟୁତ୍ଥାନର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା। ସେଠାରେ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ରେଭୋଲ୍ୟୁସନାରୀ ୟୁନାଇଟେଡ ଫ୍ରଣ୍ଟ (ଆରଇଉଏଫ) ପ୍ରାୟ ନଅ ବର୍ଷ ଧରି ଲଢ଼ୁଥିଲା। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସିଏରା ଲିଓନର ସାଧାରଣ ଲୋକମାନେ ଅତ୍ୟାଚାରର ଶିକାର ହେଉଥିଲେ।
ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଦ୍ୱାରା ଶାନ୍ତି ସେନା ମୁତୟନ
୧୯୯୯ ମସିହାରେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ନେତୃତ୍ୱରେ ଆରଇଉଏଫ ସହିତ ଏକ ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାକୁ ଲୋମେ ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି ନାମରେ ଜଣାଯାଏ। ଏହି ଚୁକ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଦ୍ୱାରା ମୁତୟନ କରାଯାଇଥିବା ଶାନ୍ତି ସେନା ସାମନାରେ ଅସ୍ତ୍ର ସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ଏହାର ତଦାରଖ ଦାୟିତ୍ୱ ଭାରତରୁ ମେଜର ରାଜପାଲ ପୂନିଆଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ପଠାଯାଇଥିବା ଗୋରଖା ସୈନିକମାନଙ୍କକୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କୁ ବୃତ୍ତିଗତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇ ସମାଜର ମୁଖ୍ୟଧାରାରେ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ।
ଗୁଳିଚାଳନାରୁ ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇଥିଲେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ
ୟୁରେସିଆନ ଟାଇମ୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କେତେକ ବିଦ୍ରୋହୀ ଏହି ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି ବିରୋଧରେ ବିକ୍ଷୋଭ କରୁଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆରୁ ଆସିଥିବା ଶାନ୍ତି ସୈନିକମାନେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗୁଳି ଚଳାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଦ୍ୱାରା ରେଭୋଲ୍ୟୁସନାରୀ ୟୁନାଇଟେଡ ଫ୍ରଣ୍ଟ (ଆରଇଉଏଫ) ସଦସ୍ୟମାନେ ଉତ୍ତେଜିତ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ସେନାର ଟୁକୁଡ଼ି ସିଏରା ଲିଓନରେ ସ୍ଥାପିତ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ବିଦ୍ରୋହୀ ନେତାମାନେ ଭାରତୀୟ କମ୍ପାନୀର କମାଣ୍ଡର ମେଜର ରାଜପାଲ ପୂନିଆ (ବର୍ତ୍ତମାନ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ)ଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ର ହସ୍ତାନ୍ତର କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନାର ବାହାନାରେ ଛାଉଣୀ ବାହାରକୁ ଡାକିଥିଲେ।
ମେଜର ପୂନିଆଙ୍କୁ ସୈନିକମାନଙ୍କଠାରୁ ଅଲଗା କରିବା ପରେ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଛାଉଣୀକୁ ଘେରି ଦେଇଥିଲେ। ମେଜର ପୂନିଆଙ୍କୁ ଅଲଗା ଭାବେ ବନ୍ଦୀ କରି ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଅସ୍ତ୍ର ସମର୍ପଣ କରିବାକୁ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ଗୋରଖା ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ କ୍ୟାପଟେନ ସୁନୀଲଙ୍କୁ ମାନବ ଢାଲ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ତାଙ୍କ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ କେହି ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିବେ ନାହିଁ, ଯଦିଓ ତାଙ୍କୁ ଗୁଳି କରାଯାଏ।
ଏହା ସେହି ସମୟ ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳରେ ମୁତୟନ ହୋଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରୁ ଆସିଥିବା ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଶାନ୍ତି ସୈନିକମାନେ ଆରଇଉଏଫ ସାମନାରେ ଆତ୍ମସମର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୨୨୨ ସୈନିକ ଏବଂ ୧୧ ଜଣ ସୈନ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଏକ ହେଲିକପ୍ଟରକୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକାର କରି ନେଇଥିଲେ। ସମସ୍ତ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ୨୩୩ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବନ୍ଦୀ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଥିଲା।
ଭାରତ ଆରମ୍ଭ କଲା ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର ମିଶନ
ଯେତେବେଳେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଫସି ରହିଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଇବା ପାଇଁ ୭୫ ଦିନ ଧରି କୂଟନୈତିକ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ଶାନ୍ତି ସେନା ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାରୁ ରୋକି ଦେଇଥିଲା। ଏହା ଦ୍ୱାରା ଉଦ୍ଧାର ଓ ରିଲିଫ ଅଭିଯାନ ଜଟିଳ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲା। ତତ୍କାଳୀନ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ମହାସଚିବ କୋଫି ଆନ୍ନାନ ନିଜେ ପଶ୍ଚିମ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ନିଜେ ଏହି ଅଭିଯାନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଉଥିଲେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଭାରତ ତରଫରୁ ମେଜର ଜେନେରାଲ ଭି.କେ. ଜେଟଲୀଙ୍କୁ ସିଏରା ଲିଓନରେ ଫିଲ୍ଡ କମାଣ୍ଡର ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା।
ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କର ଫସି ରହିବା ଯୋଗୁଁ ଭାରତର ଲୋକମାନେ ବ୍ୟାକୁଳ ହେଉଥିଲେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସୈନିକ ବିକଳ୍ପ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଉପାୟ ନଥିଲା। କୂଟନୈତିକ ପ୍ରୟାସ ବିଫଳ ହେବା ପରେ ଭାରତ ତା’ର ଶାନ୍ତି ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୧୨୦ ଜଣ ଅଧିକ ସୈନିକଙ୍କୁ ଏକ ବିଶେଷ ମିଶନରେ ପଠାଇଥିଲା, ଯାହାଙ୍କୁ କମାଣ୍ଡୋ ପ୍ଲାଟୁନ କୁହାଯାଉଥିଲା।
ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ୱାରା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ନଷ୍ଟ
ବ୍ରିଟିଶ ସେନା ତରଫରୁ ଭାରତୀୟ ଗୋରଖା ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ କବଳରୁ ମୁକ୍ତ କରାଇବା ପାଇଁ ଏକ ହେଲିକପ୍ଟର ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ୧୫ ଜୁଲାଇ ୨୦୦୦ରେ ସକାଳ ୬:୧୫ରେ ସେହି ପରିସରର କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ବିସ୍ଫୋରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ବନ୍ଦୀ ଥିଲେ। ବିସ୍ଫୋରଣ ସହିତ ଗୋରଖା ସୈନିକମାନେ ଆରଇଉଏଫ ପରିସରରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ହଥିଆରକୁ ନଷ୍ଟ କରି ଦେଇଥିଲେ। ବିସ୍ଫୋରଣ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟ କାନ୍ଥର ଫାଟରୁ ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଚିହ୍ନ ଲାଗିଥିବା ଟ୍ରକ ଓ ଜିପ୍ଗୁଡ଼ିକର କାଫିଲା ଗତି କରିବାକୁ ଲାଗିଲା, କିନ୍ତୁ ପୂର୍ବ ରାତିରେ ହୋଇଥିବା ବର୍ଷା ଯୋଗୁଁ କାଦୁଅରେ ଟ୍ରକଗୁଡ଼ିକ ଫସି ଯାଉଥିଲା।
ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଟ୍ରକ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଧକ୍କା ଦେବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଟ୍ରକଗୁଡ଼ିକରେ ସେମାନଙ୍କର ପିଛା କରୁଥିଲେ। ହେଲିକପ୍ଟରର ଉପଯୋଗ କେବଳ ୧୧ ଜଣ ସୈନ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଏବଂ ଅସୁସ୍ଥ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ କରାଯାଉଥିଲା। ବାକି ସୈନିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଟ୍ରକ ଓ ଜିପ୍ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ସହାୟକ ଥିଲା।
ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କୁ ସାମ୍ନା କରି ଆଗେଇଲେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକ
ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ପଛରେ ଏବଂ ଭାରତୀୟ କମାଣ୍ଡୋ ପ୍ଲାଟୁନ ଓ ଗୋରଖା ସୈନିକମାନେ ଆଗେ ଆଗେ ଚାଲୁଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ସଂଘର୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରାୟ ୪୫ ମିନିଟ ଧରି ଭାରତୀୟ କମାଣ୍ଡୋମାନେ ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଲଢ଼ି ଆଗକୁ ବଢ଼ିଥିଲେ। ଦେଖୁ ଦେଖୁ ତିନି ଘଣ୍ଟା ବିତି ଗଲା। ବିଦ୍ରୋହୀମାନେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କ ପଛରେ ଗୁଳି ଚଳାଉଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ ପାଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଲା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ବାୟୁସେନା ତା’ର ଏମଆଇ-୩୫ ବିମାନ ପଠାଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ୧୨ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଥିବା ଗେହୁନ ନାମକ ସ୍ଥାନକୁ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ କୁହାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ତା’ର ୧୮ ଗ୍ରେନେଡିୟର୍ସଙ୍କୁ ବିମାନରୁ ଓହ୍ଲାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ଘଣ୍ଟା ଲାଗିଥିଲା। ଅବଶେଷରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଗେହୁନ ପହଞ୍ଚି ୧୮ ଗ୍ରେନେଡିୟର୍ସ ସହିତ ମିଶିଥିଲେ। ସେଠାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ପେଣ୍ଡେମ୍ବୁ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ କୁହାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ପହଞ୍ଚି ଗୋରଖା ସୈନିକମାନେ ଅଧିକାର କରି ନେଇଥିଲେ। ପରଦିନ ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ସୈନିକ ବିନା କ୍ଷତିରେ ସୁରକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଅଭିଯାନରେ ମାତ୍ର ସାତ ଜଣ ଭାରତୀୟ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ୩୪ ଜଣ ଆରଇଉଏଫ ବିଦ୍ରୋହୀ ନିହତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୫୦ରୁ ଅଧିକ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ।
ସିଏରା ଲିଓନରେ ନିର୍ମାଣ ହେଲା ଖୁକୁରୀ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ମାରକୀ
ଭାରତୀୟ ଗୋରଖା ସୈନିକମାନଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ଚାଲିଥିବା ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ଭାରତୀୟ ସେନା ଅପରେସନ ଖୁକୁରୀ ନାମ ଦେଇଥିଲା। ନିଜ ଦେଶଠାରୁ ୧୦ ହଜାର କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କର ଏହି ଅଦମ୍ୟ ସାହସିକ ଅଭିଯାନର ସମ୍ମାନରେ ସିଏରା ଲିଓନରେ ମୋଆ ନଦୀର ତଟରେ ଖୁକୁରୀ ଯୁଦ୍ଧ ସ୍ମାରକୀ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। ପରେ ମେଜର ପୂନିଆ ସେନାରେ ମେଜର ଜେନେରାଲ ହୋଇ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ସେ ଏହି ଅଭିଯାନ ଉପରେ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିଥିଲେ। ଏହାର ନାମ ହେଉଛି, “ଅପରେସନ ଖୁକୁରୀ: ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଅଂଶ ଭାବେ ଭାରତୀୟ ସେନାର ସବୁଠାରୁ ସଫଳ ମିଶନର ପଛରେ ଥିବା ସତ୍ୟ କାହାଣୀ”। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ପୁସ୍ତକ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ ହେଉଛି, ଯେଉଁଥିରେ ରଣଦୀପ ହୁଡ୍ଡା ମେଜର ପୂନିଆଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବେ।
