ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ ,ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ପରେ ଯଦି କାହାକୁ ଅଧିକ କ୍ଷତ ଦେଇଛି ସିଏ ହେଉଛି ଚୀନ୍। ଭାରତର ମିଶାଇଲ ମାଡ଼କୁ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ଅଟକାଇ ପାରିନଥିଲା। ପହ୍ଲପହ୍ଲ ଭାରତୀୟ ଡ୍ରୋନ୍ ପାକିସ୍ତାନରେ ପସି ଆତଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନ ଗୋଟିକୁ ମଧ୍ୟ ଅଟକାଇ ପାରିନଥିଲା। ଏଥିପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା ଚୀନର ଏୟାର ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ। ପାକିସ୍ତାନ ଯାହାକୁ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ବାୟୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀ ବୋଲି ଭାବି ଚୀନଠାରୁ କିଣିଥିଲା ତାହା ଠିକ୍ ସମୟରେ ତାକୁ ଧୋକା ଦେଲା। ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ କିଛି କହୁନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଭିତରେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଚୀନର ଚୌଦ ପୁରୁଷକୁ ଉଦ୍ଧାର କରୁଥିବ। ଏହା ଭିତରେ ଖବର ଆସୁଛି ଯେ, ଭାରତ ପାକ୍ ଯୁଦ୍ଧରେ ଚୀନ୍ ଅସ୍ତ୍ରର ଦୁର୍ବଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଦେଖିବା ପରେ କିଛି ଆଫ୍ରିକୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଚୀନକୁ ଦେଇଥିବା ଅର୍ଡର କ୍ୟାନସଲ କରିଦେଇଛନ୍ତି। ତେବେ ପାକିସ୍ତାନ ଏକମାତ୍ର ଦେଶ ନୁହେଁ,ଯିଏ ଚୀନ୍ ମାଲ କିଣି ପାସ୍ତାଉଛି। ଏଭଳି ଆହୁରି 7 ଦେଶ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଅସ୍ତ୍ର ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା ପାଲଟିଛି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସେହି ସବୁ ଦେଶ ଗୁଡିକ କିଏ।
ଏସିଆରୁ ଆଫ୍ରିକା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଚୀନରୁ ସାମରିକ ହାର୍ଡୱେର କିଣି ପଛରେ ଅନୁତାପ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ତାଲିକାରେ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନରେ ଅଛି ପାକିସ୍ତାନ।
ପାକିସ୍ତାନ
ପ୍ରଥମେ ପାକିସ୍ତାନ କଥା। ପାକିସ୍ତାନ ଯିଏ ଚୀନକୁ ନିଜର ସବୁ ପାଗର ବନ୍ଧୁ ବୋଲି କୁହେ। ସେହି ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟ ଚୀନ୍ ଅସ୍ତ୍ର କିଣି ପସ୍ତାଉଛି। ଆଗରୁ ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ଅଭିଜ୍ଞତା ଥିଲା କିନ୍ତୁ ଅପରେସନ୍ ସିନ୍ଦୂର ପରେ ପାକିସ୍ତାନ ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ ଦେଇ ବସିଛନ୍ତି। କାରଣ ଯେମିତି ଭାବେ ଭାରତୀୟ ମିସାଇଲ ଓ ବିମାନ ପାକିସ୍ତାନୀ ବାୟୁ ପ୍ରତିରକ୍ଷାକୁ ଚକମା ଦେଇ ଆକ୍ରମଣ କଲେ ତାହା ପାକିସ୍ତାନକୁ ଡରାଇ ଦେଇଛି। ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କଥା ହେଲା ଚିନର ଏୟାର ଡିଫେନ୍ସ ସିଷ୍ଟମ ଭରସା ପାକିସ୍ତାନ ବସିଥିଲା। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏହାକୁ ନେଇ ମିମ୍ ର ବନ୍ୟା ଆସିଛି। ପାକିସ୍ତାନ ୮୧% ଅସ୍ତ୍ର ଆମଦାନୀ ପାଇଁ ବେଜିଂ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଜେଏଫ୍-୧୭ ଫାଇଟର ଜେଟ୍ ଠାରୁ ନୌସେନା ଜାହାଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ପାକିସ୍ତାନ ଚୀନର ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ବହୁତ ବିନିଯୋଗ କରିଛି। କିନ୍ତୁ ରିପୋର୍ଟରେ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସିଷ୍ଟମରେ ନିମ୍ନମାନର ପ୍ରଦର୍ଶନ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛି।
ବାଂଲାଦେଶ
ଏଥର ଦକ୍ଷୀଣ ଏସିଆର ନୂଆ ପାକିସ୍ତାନ,ମାନେ ବାଂଲାଦେଶ କଥା ହେବା। ୨୦୦୯ ରୁ ୨୦୧୩ ମଧ୍ୟରେ ବାଂଲାଦେଶ ଚୀନରୁ ବହୁ ଅସ୍ତ୍ର କିଣିଥିଲା, ଫ୍ରିଗେଟ୍ ଏବଂ ସବମାରାଇନ୍ ସାମିଲ। କିନ୍ତୁ ଅପରେଶନାଲ ଅଦକ୍ଷତା ଏବଂ ନିୟମିତ ଟେକ୍ନିକାଲ ବିଫଳତା ନୌସେନା କାର୍ଯ୍ୟକୁ ହତାଶ କରିଛି, ଯାହା ଢାକାକୁ ଚୀନୀ ଯୋଗାଣକାରୀଙ୍କ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ ନିର୍ଭରତା ଉପରେ ପୁନର୍ବିଚାର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଛି।
ମିଆଁମାର
ଚୀନ୍ ଅସ୍ତ୍ର କିଣି ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ ଦେଇ ବସିଥିବା ତୃତୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ହେଉଛି ମିଆଁମାର। ମିଆଁମାର ବାୟୁସେନା ଚୀନ ନିର୍ମିତ ଜେଏଫ୍-୧୭ ଜେଟ୍ ଏବଂ ଡ୍ରୋନ୍ ପରିଚାଳନା କରେ। ପାଇଲଟ ଏବଂ ଟେକ୍ନିସିଆନମାନେ ନିରନ୍ତର ଯାନ୍ତ୍ରିକ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଆଫଟର-ସେଲ୍ସ ସପୋର୍ଟ ରିପୋର୍ଟ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରସ୍ତୁତିକୁ ବାଧାପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରରେ ଦୁର୍ବଳତା ପ୍ରକାଶ କରିଛି।
ଭେନେଜୁଏଲା
ଭେନେଜୁଏଲାର ଚୀନରୁ କେ-୮ଡବ୍ଲୁ ବିମାନ ଏବଂ ଭିଏନ-୧ ଆର୍ମର୍ଡ ଭେହିକଲ୍ କିଣିଥିଲା। ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ଭେନେଜୁଏଲାକୁ ସେନା ଆଧୁନିକୀକରଣର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଖରାପ ମାଲ,ବିକ୍ରି ପରବର୍ତ୍ତି ସେବା ଏବଂ କଠିନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଖରାପ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସେନାକୁ ଏହାର ଫ୍ଲିଟ୍ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ କରିବାରେ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।
ନାଇଜେରିଆ
ନାଇଜେରିଆ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଚୀନରୁ ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ ଆର୍ମର୍ଡ ଭେହିକଲ୍ କିଣିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଟେକ୍ନିକାଲ ତ୍ରୁଟି ଏବଂ ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ସମର୍ଥନ ଏହାର ଅପରେଶନାଲ କ୍ଷମତାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଛି।
ଇରାନ
ଚୀନ୍ ମାଲ କିଣି ପସ୍ତାଉଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରଙ୍କ ତାଲିକାରେ ଇରାନ ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ଇରାନ ଚୀନରୁ ମିସାଇଲ ଏବଂ ନୌସେନା ଉପକରଣ କିଣିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ବଳ ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ଅପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସପୋର୍ଟ ସିଷ୍ଟମ ହେତୁ ଏହାର ସାମରିକ ରଣନୀତିରେ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି।
ଆଲଜେରିଆ
ଆଲଜେରିଆ ଚୀନରୁ ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ ଆର୍ଟିଲାରୀ ସିଷ୍ଟମ କିଣିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଅପରେଶନାଲ ବିଫଳତା ଏବଂ ଖୁଣ୍ଡାଖୁଣ୍ଡି ଯୋଗାଣର ଅଭାବ ଏହାର ପ୍ରତିରକ୍ଷା କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି।
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ
ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଚୀନରୁ ସବମାରାଇନ୍ ଏବଂ ଆର୍ମର୍ଡ ଭେହିକଲ୍ କିଣିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଟେକ୍ନିକାଲ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ଅତ୍ୟଧିକ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏହାର ବଜେଟ୍ ଏବଂ ଅପରେଶନକୁ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ କରିଛି।